Janter olarak adlandırılan ana arı üretim kitlerinin çanak tabir edilen parçaları bu amaçla rahatlıkla kullanılabilir.
Janter çanakları ahşap çıtacıklara balmumu ile tutturulup kolayca kullanılabilir.
Doğal olması açısından ana arı memelerini kendimizde yapabiliriz.
Bu tür ana arı memesi üretimi için elimizde bir ana arı memesi iç çapına uygun ağaç parçası bulmak yeterli olacaktır.
Balmumunu benmari usulü eritip, çubuğu içerisine çok az bal karıştırılmış soğuk suda ıslatıp, balmumu eriyiğinin içersine birkaç kez daldırıp daha sonra tekrar soğuk suya daldırdığımızda ana arı memelerimiz hazırlanacaktır.
Dipleri ve yükseklikleri soğuduktan sonra çakı yardımıyla düzeltilir.
Elimizde ana arı memesi olarak kullanacağımız materyalleri normal bir boş çerçeve üzerine monte edeceğiz.
Öncelikle bu iş için bir boş çerçeveye alt çıta uzunluğunda 2 adet çıta kademeli olarak 2 ucundan çivilenerek sabitlenir.
Bu çıtalar döndürülebilir olması larva naklinde kolaylık sağlayacağından, kenarlarından tek çivi ile çakılması tavsiye edilmektedir.
Ana arı üretme memeleri daha önceden 2 x 2 mm. ölçülerinde çok ince çıtalara balmumu damlatma tekniği ile yapıştırılır.
Bu küçük çıtacıklara yapıştırılması ana memelerini daha sonra yapacağımız nakillerde kolaylık sağlayacaktır.
Küçük çıtalar üzerinde monteli ana memeleri yine balmumu damlatma tekniği ile 2 sıra halinde boş çerçeveye monte edilir.
Memelerin larva transferinden 2-3 saat öncesi diplerine az miktarda bal konularak ana arı memesi üretim kolonisine verilmesi memelerin kabul oranını arttırmaktadır.
Memelere larva transfer edilmeden önce, daha önce elde ettiğimiz arı sütünden çok az bir miktar memenin dibine bulaştırılarak zeminin ıslanmasını sağlıyoruz. Ayrıca larvaları transfer ederken mümkün olduğu kadar sütüyle birlikte almaya özen gösteriyoruz.
Larva transferi yapılmış çerçeveyi ana arı memesi üretim kolonisinde bulunan ballı/polenli 2 çerçevenin arasına koyuyoruz.
Memeleri verdiğimiz koloniyi akşam saatlerinde beslemeye tabi tutuyoruz.
Besleme işlemine şartlarımız müsait ise 1 hafta boyunca devam ediyoruz.
Eğer bu süreçte arılığa gitme fırsatı buldu isek, tutmayan memelere tekrar transfer yapılabilir.
Verdiğimiz memelerin içerisine 4 günlük larvayı transfer ettiğimizden 5’inci gün sonunda larva 9 günlük olduğundan ağızları kapatılır.
Doğuma, memeler kapandıktan sonra tam bir hafta kalmış demektir.
16’ncı güne ulaşan ana arılar doğarlar. Ancak gözden kaçırılmaması gereken larvaların 4’üncü gününde transfer yapılmasıdır. Bu durumda transferden 12 gün sonra doğum gerçekleşecektir.
Bir ayrıntı…
Denemek amaçlı da olsa tutmuş istediğiniz miktardaki memelerden arı sütünün üst kısmında bulunan larvayı alıp atın ve yerine yine anaç kolonilerinizden en küçük “C” larvalardan transfer yapınız.
Bu durum süreci uzatmakta olup; daha fazla arı sütü tüketimi ile daha yüksek doğum ağırlığına sahip ana arılar elde edebiliriz.
Bu tip ana arılara “Çifte Kavrulmuş” deyip geçiyoruz.
Çiftleştirme Kolonisi
Ana arıların doğumunun gerçekleşeceği ve çiftleşme uçuşunu gerçekleştireceği küçük kolonilerin bulunduğu kutulara çiftleştirme kolonileri denilmektedir.
Çeşit olarak en fazla olgu, çiftleştirme kutularında görülmektedir.
Çiftleştirme kutusu oluşturmak amatör ana arı yetiştirmede aslında en sıkıntılı bölümdür.
Bu konuda kişi kendi kararını verirken elindeki sahip olduğu malzemeleri sorgulamalıdır.
Öncelikle normal ölçülerdeki çerçevelerin kullanılabileceği az sayıda çerçeveli ruşet kovancıklar tercih edilmelidir.
Bir standart kovanın 2, 3 ve 4’e bölünerek oluşturulan çiftleştirme kovanları kışlatma kolaylığı yanında oluşturulma esnasında daha pratik çözümler içermektedir.
Küçük değişik ebatlar içeren kutular ilk oluşturma esnasında amatör arıcılara gerçekten sıkıntılar yaşatmaktadır.
Ancak oluşturulduktan sonra kullanım ve taşıma kolaylıkları ile ilerleyen yıllar için pozitif değer katacaklardır.
Ana arı üretim kolonisindeki arıları bu amaçla rahatlıkla kullanabiliriz.
Standart çerçeveli çiftleştirme kolonisi hazırlama
Çiftleştirme kolonisi oluşturmak için herhangi bir koloniden 2 ballı polenli standart çerçevenin işçi arılarıyla birlikte ayrılmasıdır.
Oluşturulan kolonide yavrulu hiç çerçeve bulunmamalıdır.
Tarlacı arıların eski yerlerine dönmesi gerçekleşeceğinden, çiftleştirme kolonisine ekstradan arı silkelemelisiniz.
Ana arısız ve ana arı yetiştirmeye uygun yumurta bulamayacak olan bölünmüş genç işçiler anasızlık hissedecekler ve verilen ana memesini kabul edeceklerdir.
Küçük çerçeveli çiftleştirme kolonisi hazırlama
Birçok değişik modeli olan küçük çiftleştirme kutularının ilk oluşturulmasında sıkıntılar ile karşılaşılmaktadır.
Elimizde küçük çerçeveler için kabartılmış petek bulma güçlüğü başta gelen problemlerdir.
Standart bir çerçevede bulunan kabarmış peteğin kesilerek, küçük çerçevelere pamuk ipliği veya ambalaj lastikleri ile tutturulması ile aşılabilir.
Elimizde daha önce oluşturulmuş kutu var ise, bu kutulardan ilk oluşturma esnasında çerçeve transferi de yapılabilir.
Küçük kutulara işçi arılar, herhangi bir güçlü koloniden arı silkelenerek oluşturulabilir.
Tarlacıların geri döneceği hesabıyla, ilk oluşturma esnasında çerçeveleri kaplayabilecek miktarda biraz fazla işçi arı silkelenmelidir.
İlk ana çiftleşip döndükten sonra bir müddet bu minik kolonide yumurtlaması sağlanarak, çiftleşme kutusunun döngüsüne yardımcı olunmalıdır.
Memelerin verilmesi
Ana arı memelerinin doğumuna 2 gün kala çiftleştirme kutusuna memenin pozisyonunu değiştirmeden sarsmadan veriyoruz.
Ana arı memelerini naklederken kesinlikle yan veya ters çevirmiyoruz. Aksi halde analar meme içersinde ölebilirler.
Doğum ve Çiftleşme
Memeler kapandıktan 1 hafta sonra doğacak ana arıların doğumunu takip etmeliyiz. Doğum zamanı geçmiş ana arıların doğmaması durumunda meme dikkatlice yırtılarak kontrol edilmelidir.
Eğer ana arı meme içerisinde öldü ise, elimizde kaldı ise yeni bir meme verilmelidir.
Normal doğum gerçekleşmiş bir memenin uç kısmı çok düzgün bir biçimde açılmış olarak görülür.
Ana arı memesi kafesleri
Doğal olarak birden fazla ana arının aynı kolonide yaşaması istisnalar hariç mümkün değildir.
Yeni doğan bir ana arı diğer memeleri imha etmeye çalışır. Bu duruma işçi arılarda yardımcı olurlar.
Bu davranışa karşı tedbir olarak elimizde çiftleştirme kutusuna verilen memelerden fazla meme var ise, bu plastik kafeslerle ana arıların bu bölme içerisine doğması sağlanabilir.
Kafesler ana arıların doğmasından 1 gün önce takılmalı ve takılma esnasında kafeslerin içerisine 4-5 adet işçi arı da konulmalıdır.
Çiftleştirme kutularına verilen memelerden çıkmayanlar olduğunda bu kafes içerisine doğmuş analardan çiftleştirme kutularına verilebilir.
Sıvı / Katı Besleme Ürünleri
Sıvı besleme yapmak üzere hazırlanabilecek ürünlerin çeşitliliği yanında ana arı yetiştirme esnasında kullanılacak en uygun ürün, kendi ballarımızdan yapacağımız bal şerbetleridir.
Kendi ballarımızı tercih etme sebebi olarak hastalıklara karşı bir korunma metodu olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Ancak bal şerbetinin hazırlanması ve kıvamının tutturulması için birkaç deneme yapmanızda fayda vardır. Eğer bal şerbeti yapmakta sıkıntılarınız var ise 1 / 1 oranında hazırlanmış şeker şurubu ile ana arı memesi üretim kolonisini sıvı beslemeye tabi tutmalıyız.
Katı besleme ürünü olarak ise; yine kendi ballarımızdan pudra şekeri karışımı ile yapacağımız kekleri önereceğiz.
Eğer elinizde mevcutsa donmuş balda kullanılabilir, ancak yaydığı koku sebebiyle keke göre yağma riski daha yüksektir.
Kekler çiftleştirme kutularında devamlı olarak kullanılacaktır.
Hiçbir zaman unutmayınız ki çiftleştirme kutularını aktif dönemde sadece katı beslemeye tabi tutmalısınız.
Sıvı beslemeye tabi tutulacak, savunma sistemini bile kuramayan zayıf çiftleştirme kutuları yağmaya maruz kalarak yeni doğacak memenin bozulmasına, yeni çıkmış ana arının öldürülmesine ve hatta çiftleşme uçuşundan dönmüş yumurtlayan ana arıların bile öldürülmesine sebebiyet verebiliriz.
